Свински грип

1.Што е свинска инфлуенца?

2. Кои се импликациите по здравјето на луѓето?

3.Каде се појавија случаи на заболување кај луѓето?

4.Како луѓето се инфицираа?

5.Дали е безбедно да се јаде свинско месо и свински производи?

6.Кои држави се зафатени со епидемии кај свињите?

7.Дали има ризик од пандемија?

8.Дали постои вакцин за заштита од свинска инфлуенца?

9.Кои лекови се на располагање за лекување?

10.Што треба да направам ако сум во редовен контакт со свињи?

11.Како можам да се заштитам од заразување со свинската инфлуенца од инфицирани луѓе?


Што е свинска инфлуенца?

Свинската инфлуенца или „свински грип“ е многу заразна акутна респираторна болест кај свињите, предизвикана од еден од неколкуте вируси на свинска инфлуенца тип А. Морбидитетот има тенденција да е висок а морталитетот низок (1-4%). Вирусот се шири меѓу свињите со аеросоли (воздушни капки) и со директен и индиректен контакт, постојат и асимптоматски носители кај свињите. Епидемии кај свињите се јавуваат во тек на целата година со зголемена инциденца во есен и зима. Голем број држави рутински ја вакцинираат популацијата на свињи против свинска инфлуенца.

Вирусот на свинската инфлуенца најчесто се јавувува во подтипот H1N1, но и други подтипови циркулираат кај свињите (на пример: H1N2, H3N1, H3N2). Свињите можат, исто така, да се инфицираат со вирусите на авијарна инфуенца (причји грип) и сезонската инфлуенца кај луѓето како и вируси на свинска инфлуенца. Се смета дека свинскиот вирус на инфлуенца H3N2 е пренесен кај свињите од луѓето. Понекогаш свињите можат да се инфицираат со повеќе од еден вид на вирус истовремено, со што се овозможува мешање на гените помеѓу вирусите. Ова може да резултира со вируси на инфлуенца кои содржат гени од поголем број извори така наречени „ресортирани“ вируси ("reassortant"). Иако вирусите на свинскиот грип нормално се специфични за одредени животински видови и ги инфицираат само свињите, но понекогаш тие ја минуваат границата на животинскиот вид и предизвикуваат болест кај луѓето.

Кои се импликациите по здравјето на луѓето?

Повремено се пријавуваат епидеми и спорадични случаи на инфекции кај луѓето со свинска инфлуенца. Општите клинички симптоми се слични на сезонската инфлуенца но пријавените клинички манифестации се од широк распон, и тоа од асимптоматски инфекции до тешки воспаленија на белите дробови кои смртно завршуваат.

Бидејќи клиничката слика на свинската инфлуенца кај луѓето се манифестира слично на сезонската инфлуенца и други акутни инфекции на горните дишни патишта, најголемиот број на заболени случајно се откриени преку надзорниот систем за сезонска инфлуенца. Лесните или асимптоматски случаи можат да не се забележат и поради тоа вистинската застапеност на оваа болест кај луѓето е непозната.

Каде се појавија случаи на заболување кај луѓето?

Од започнувањето на примената на Меѓународниот здравствен правилник (2005 г.)[1] во 2007 година, СЗО доби известувања за случаи на свинска инфлуенца од САД и Шпанија.

Како луѓето се инфицираа?

Луѓето заболуваат од свинска инфлуенца од инфицирани свињи, кај некои луѓе не е забележана историја на контакт со свињи или средини каде свињите е сместени. Преносот од човек на човек се појави во неколку случаи, но беше ограничен на близок контакт и затворени групи на луѓе.

Дали е безбедно да се јаде свинско месо и свински производи?

Да. Не се покажа дека свинската инфлуенца може да се пренесе на луѓето со јадење на соодветно подготвено и зготвено свинско (свинско месо) или пак други производи од свињи. Вирусот на свинската инфлуенца се убива на температура на готвење од 160F/70C, а што е во согласност со општите упаства за подготовка на свинско месо и останати видови месо.

Кои држави се зафатени со епидемии кај свињите?

Според Меѓународната организација за здравје на животните, свинската инфлуенца задолжително не се пријавува (OIE, www.oie.int), поради тоа меѓународната дистрибуција кај животните не е добро позната. Болеста се смета за ендемична во САД. Познати се епидемии кај свињи во Северна и Јужна Америка, Европа (вклучувајќи Велика Британија, Шветска и Италија), Африка (Кенија) делови на источна Азија вклучувајќи Кина и Јапонија.

Дали има ризик од пандемија?

Најверојатно најголемиот број на луѓе, посебно тие кои немаат редовен контакт со свињи не се имуни на вирусите на свинската инфлуенца со што би ја превенирале инфекцијата со овие вируси. Во колку свинскиот вирус воспостави ефикасен пренос од човек на човек, може да предизвика пандемија на инфлуенца. Тешко е да се предвиди влијанието на пандемијата предизвикана од ваков вирус: зависи од вирулентноста на вирусот, постоечкиот имунитет кај луѓето, вкрстената заштита од антитела здобиени од инфекција со сезонска инфлуенца и специфичните фактори на домаќинот.

Дали постои вакцин за заштита од свинска инфлуенца?

Нема вакцина кои го содрживирусот на свинска инфлуенца која тековно предизвикува болест кај луѓето. Не се знае дали тековната вакцина против сезонска инфлуенца може да обезбеди некаква заштита. Вирусот на инфлуенца се менува бргу. Многу е важно да се подготви вакцина против типот на вирусот кој сега циркулира со цел да се овозможи максимална заштита кај вакцинираното население. Поради тоа СЗО има потреба до пристап на колку што е можно повеќе вируси за да ги селектира најсоодветните кандидати за вакциналниот вирус.

Кои лекови се на располагање за лекување?

Постојат две групи на овие лекови:

1. адамантани (амантадине и ремантадине)

и

1. инхибитори на неураминидаза (оселтамивир и занамивир).



Најголемиот дел од предходно пријвените случаи на свинска инфлуенца целосно оздравеа од болеста без потреба од медицинска нега и без антивируси лекови.

Некои од вирусите на инфлуенца развиваат отпорност кон антивирусните лекови, со што ја ограничуваат ефективноста на лекувањето. Вирусите добиени од неодамнешните случаи на заболени луѓе предизвикани од свинска инфлуенца во САД беа чувствителни на остелатмивир и занамивир но резистентни на амантадине и ремантадине.

Не се доволни информациите за да се препорача употреба на антивирусни лекови во лекувањето на инфекциите со свинска инфлуенца. Лекарите треба да донесат одлука заснована на клиничката и епидемиолошката проценка и штетите и предностите на лекувањето на пациентите[2]. За тековната епидемија на инфекција со свинска инфлуенца во САД и Мексико, на националните и локалните власти им се препорачува да користат оселтамивир или занамивир за лекување на болеста засновано на профилот на осетливост на вирусот.

Што треба да направам ако сум во редовен контакт со свињи?

Иако нема јасни показатели дека тековно заболените луѓе со свинска инфлуенца се поврзани со неодамнешната појава на болест случна на инфлуенцата кај свињите, се советува да се намалат контактите со болни свињи и да се пријават овие животни до соодветните власти одговорни за здравје на животните.

Најголемиот број луѓе се инфицираат со продолжен, близок контакт со инфицирани свињи. Добрата хигиена е основна при секој контакт со животни а посебно е важна во тек на колењето и ракувањето со местото по самото колење со цел да се се превенира изложеност на агенси кои предизвикуваат болести. Болните животни и животните кои умреле од болест не треба да се вклучат во процедурите за колење. Следете ги понатамошните совети од релевантните национални власти.

Не е евидентирано дека свинската инфлуенца може да се пренесе на луѓето преку јадење на соодветно подготвено и зготвено свинско (свинско месо) или пак други производи од свињи. Вирусот на свинската инфлуенца се убива на температура на готвење од 160F/70C, а што е во согласност со општите упаства за подготовка на свинско месо и останати видови месо.

Како можам да се заштитам од заразување со свинската инфлуенца од инфицирани луѓе?

Во минатото, инфекцијата кај луѓето со свинска инфлуенца генерално била лесно заболување но познато е дека предизвикала случаи на сериозна болест како што е воспаление на белите дробови. Меѓутоа, при тековнава епидемија во САД и Мексико, клиничката слика е различна. Ниту еден од потврдените случаи во САД имаат сериозна клинична слика на болеста и пациентите се опоравуаат од болеста без да им е потребна медицинска нега. Во Мексико, кај некои пациенти е известено за тешка форма на болеста.

За да се заштитите, спроведувајте ги општите превентивни мерки за инфлуенца:

- Избегнувајте близок контакт со луѓе кои изгледаат болно и кои имаат треска и кашлаат.

- Често и темелно мијте ги рацете со сапун и вода.

- Применувајте добри здравствени навики, вклучувајќи спиење, јадење на храна со добар нутритивен статус и бидете физички активни.

Ако имате дома болно лице:

- Обидете се да обезбедите болното лице да е во одделен дел од куќата. Ако тоа не е можно, пациентот нека биде најмалку 1 метар оддалечен од останатите.

- Покријте ја устата и носот кога се грижите за болното лице. Маските можат да комерцијално да се купат или пак направете ги од расположливи материјали во домаќинството се доколку истите можат да се отстранат по употреба или пак соодветно да се чистат.

- Темелно мијте ги рацете со сапун и вода по секој контакт со болното лице.

- Обидете се да го подобрите циркулирањето на воздухот во просторот каде престојува болното лице. Користете врати и прозор за да го искористите провевот.

- Одржувајте ја средината чиста со употреба на постоечките сретства за чистење во домаќинствата.